Một phần của việc chăm sóc trẻ bị bệnh đái tháo đường là biết khi nào cần trợ giúp y tế. Khi bạn có được kinh nghiệm trong việc giúp con bạn quản lý bệnh đái tháo đường, bạn sẽ trở nên tự tin hơn về cách xử lý tất cả các vấn đề về sức khỏe.
Kêu gọi giúp đỡ
Cho dù con bạn bị bệnh đái tháo đường tuýp 1 hay tuýp 2, kế hoạch quản lý bệnh đái tháo đường cung cấp những hướng dẫn về những việc cần làm khi con bạn bị bệnh, tổn thương, hoặc có vấn đề về bệnh đái tháo đường. Bạn sẽ gọi ai để giúp đỡ sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Đối với hầu hết các vấn đề y tế, trước tiên bạn nên gọi cho bác sĩ chăm sóc chính của trẻ, chẳng hạn như một bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ gia đình. Cho dù bạn cần phải đặt câu hỏi hoặc hẹn trước, các bác sĩ có thể tư vấn cho bạn.
Tuy nhiên trong một số trường hợp, kế hoạch quản lý bệnh đái tháo đường có thể hướng dẫn bạn đến gặp các thành viên khác trong nhóm chăm sóc sức khỏe bệnh đái tháo đường, như chuyên gia nội tiết nhi khoa, y tá, hoặc nhà giáo dục về bệnh đái tháo đường.
Nếu bạn nghĩ rằng đó là trường hợp khẩn cấp, hãy gọi 115 hoặc đưa con đến phòng cấp cứu. Nhưng trước tiên, thực hiện phương pháp điều trị khẩn cấp như bạn đã được hướng dẫn – chẳng hạn như tiêm glucagon để điều trị hạ đường huyết nặng – trước khi gọi bác sĩ hoặc đến phòng cấp cứu.
Cần nói gì với đội ngũ chăm sóc sức khỏe
Nếu bạn đang tìm kiếm sự chăm sóc y tế, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể hỏi về con bạn:
- Các triệu chứng
- Lượng đường trong máu
- Mức ceton nước tiểu
- Thân nhiệt
- Các loại thực phẩm và chất lỏng tiêu thụ gần đây
- Thuốc, cũng như số điện thoại dược sĩ của bạn
- Thông tin liên hệ đội ngũ chăm sóc sức khỏe bệnh đái tháo đường
Hãy chuẩn bị đầy đủ các thông tin này khi gọi bác sĩ hay tìm kiếm chăm sóc y tế khẩn cấp.
Nếu con bạn bị bệnh hoặc bị thương
Nếu con bạn bị bệnh (đặc biệt là sốt, buồn nôn, ói mửa, hoặc tiêu chảy) hoặc có vấn đề về ăn uống, hãy gọi bác sĩ của bạn.
Ngoài ra, thông báo cho các bác sĩ và các thành viên khác trong nhóm chăm sóc sức khỏe bệnh đái tháo đường nếu con bạn:
- Bị một chấn thương đáng kể (nghiêm trọng hơn vết cắt nhỏ, vết cạo, hoặc bị sưng)
- Cần phẫu thuật (đặc biệt nếu nó cản trở việc ăn uống hoặc liên quan đến gây mê hoặc gây tê)
- Được kê toa thuốc mới (một số thuốc có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu)
Vấn đề của bệnh đái tháo đường
Kế hoạch quản lý bệnh đái tháo đường của bạn có thể hướng dẫn bạn gọi cho bác sĩ hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp nếu trẻ có vấn đề về bệnh đái tháo đường như tăng đường huyết, nhiễm ceton acid, hay hạ đường huyết.
Tăng đường huyết
Tăng đường huyết là khi mức độ đường trong máu quá cao. Con bạn có thể gặp điều này vì nhiều lý do, chẳng hạn như không nhận đủ chất insulin; ăn hoặc uống một lượng lớn đường – hoặc các loại thực phẩm chứa carbohydrate; hoặc nếu bị bệnh, bị thương, hoặc bị căng thẳng về thể chất hay tinh thần.
Hãy gọi cho bác sĩ nếu:
- Mức đường huyết thường xuyên cao hơn so với mục tiêu đặt ra bởi đội ngũ chăm sóc bệnh đái tháo đường, đặc biệt nếu trẻ có các triệu chứng của đường trong máu rất cao, như khát nước, đi tiểu nhiều.
- Ngoài lượng đường trong máu cao, con bạn có ceton trong nước tiểu, một dấu hiệu của nhiễm toan ceton đái tháo đường (DKA).
Nhiễm toan ceton do đái tháo đường (DKA)
Mức độ cao của ceton làm cho máu mang tính axít cao hơn, một tình trạng gọi là nhiễm toan ceton đái tháo đường (DKA). Nhiễm toan ceton là một tình trạng đe dọa tính mạng nghiêm trọng cần phải điều trị y tế ngay lập tức.
Trong hầu hết các trường hợp, DKA xảy ra khi một người mắc bệnh đái tháo đường không nhận được đủ insulin (nên lượng đường trong máu thường cũng cao) hoặc bị căng thẳng bởi bệnh tật hoặc chấn thương. Khi cơ thể không thể sử dụng đường làm năng lượng, nó phá vỡ các chất béo làm năng lượng thay thế. Khi chất béo được chuyển hóa, cơ thể sản xuất ra chất hóa học gọi là ceton, xuất hiện trong máu và nước tiểu.
Tìm sự chăm sóc y tế ngay nếu con bạn có ceton trong nước tiểu và các triệu chứng hoặc dấu hiệu của nhiễm toan ceton đái tháo đường như:
- Đau bụng
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Thở nhanh, sâu
- Cực kì buồn ngủ, lú lẫn, hoặc bất tỉnh
Hạ đường huyết
Hạ đường huyết là khi mức độ đường trong máu quá thấp. Người bị đái tháo đường có nhiều khả năng bị hạ đường huyết (còn gọi là đường trong máu thấp) nếu họ ăn không đủ, nếu họ uống quá nhiều thuốc hạ đường huyết (như insulin), hoặc nếu họ tập thể dục nhiều hơn bình thường.
Bạn nên nghi ngờ hạ đường huyết nếu con bạn cảm thấy:
- Cực kỳ đói
- Run rẩy
- Toát mồ hôi
- Yếu
- Ngủ gà
- Chóng mặt
Nếu thuận tiện, hãy làm xét nghiệm lượng đường trong máu để xác nhận rằng các triệu chứng này là do lượng đường trong máu thấp. Nếu bạn không thể kiểm tra ngay lập tức, đừng trì hoãn việc điều trị các triệu chứng của con bạn – bạn luôn có thể kiểm tra lượng đường trong máu sau khi trở lại mức độ bình thường. Các kế hoạch quản lý bệnh đái tháo đường nên bao gồm hướng dẫn về cách nhận biết và điều trị hạ đường huyết. Luôn đối phó với hạ đường huyết đầu tiên, sau đó gọi cho bác sĩ nếu bạn có câu hỏi hoặc lo lắng.
Cho trẻ tiêm glucagon ngay lập tức (theo các hướng dẫn trong kế hoạch quản lý bệnh đái tháo đường) nếu con bạn có các triệu chứng của hạ đường huyết nghiêm trọng, chẳng hạn như:
- Lú lấn
- Mất tri giác
- Co giật
Cố gắng cung cấp cho con bạn thức ăn ngọt, đồ uống, hoặc viên nén glucose có thể khó khăn hoặc thậm chí nguy hiểm trong tình huống này, và bạn không nên trì hoãn điều trị bằng cách cố gắng gọi bác sĩ hoặc xe cứu thương. Sau khi được tiêm glucagon, bé sẽ tỉnh dậy trong vòng 10 đến 15 phút và có thể ăn thực phẩm có đường hoặc đường viên để giúp ngăn ngừa hạ đường trong máu một lần nữa. Nếu con của bạn không phản ứng khi tiêm glucagon, hãy gọi 115.
Bạn nên liên hệ với bác sĩ hoặc đội chăm sóc bệnh đái tháo đường nếu:
- Con bạn bị hạ đường huyết vài lần (sau khi bạn đã điều trị cho trẻ)
- Con bạn bị hạ đường huyết thường xuyên hơn hoặc không rõ nguyên nhân.
Nếu con của bạn đang gặp vấn đề với hoặc hạ đường huyết, liên hệ với nhóm chăm sóc sức khỏe bệnh đái tháo đường để thảo luận về việc thay đổi phương pháp điều trị nếu cần thiết.
Các vấn đề về hành vi và cảm xúc
Một số vấn đề về tâm lý hoặc xã hội đòi hỏi chăm sóc y tế vì chúng có thể chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng tìm tang về sức khỏe tâm thần và có thể ảnh hưởng đến quản lý bệnh đái tháo đường của trẻ.
Gọi bác sĩ nếu con bạn có các triệu chứng của bệnh trầm cảm hay một vấn đề sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như:
- Nỗi buồn dai dẳng
- Thiếu năng lượng
- Cảm thấy kích thích, giận dữ, hay lo âu
- Không có khả năng tập trung
- Những thay đổi trong thói quen ngủ hay ăn uống
- Suy nghĩ thường xuyên về cái chết hoặc tự sát
Gọi cho bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng con bạn có thể bị lạm dụng ma túy hoặc rượu hoặc:
- Trở nên thu mình, chán nản, mệt mỏi
- Trở nên thù địch hoặc bất hợp tác
- Không liên lạc với những người bạn cũ
- Ít quan tâm đến hoặc hoàn toàn thay đổi diện mạo
- Giảm quan tâm đến sở thích, thể thao, hoặc các hoạt động yêu thích khác
- Thay đổi thói quen ăn uống
Ngoài ra, điều quan trọng là để cho các nhóm bác sĩ hoặc chăm sóc bệnh đái tháo đường biết nếu bạn nghi ngờ con bạn không tuân thủ phác đồ điều trị bệnh đái tháo đường – ví dụ, không ăn uống hoặc không uống thuốc tại trường. Bạn không cần phải xử lý các vấn đề như thế này một mình – trong thực tế, vì sức khỏe của con bạn, điều cần thiết mà bạn cần làm là chia sẻ thông tin này với các bác sĩ.
Khi bạn không ở gần trẻ
Nếu con của bạn cần trợ giúp y tế khi bạn không ở gần đó? Hãy chuẩn bị cho con bạn và những người chăm sóc khác:
- Hãy chắc chắn rằng con bạn luôn luôn đeo một chiếc vòng tay hoặc vòng cổ nhận dạng y tế để nhận dạng trẻ hoặc tình trạng của trẻ.
- Đảm bảo con bạn mang vật dụng cung cấp những xét nghiệm cần thiết, điều trị, và thông tin liên hệ bất cứ khi nào ở xa nhà hoặc ngoài tầm chăm sóc của bạn.
- Hãy để con bạn biết nên gọi bác sĩ hoặc 115 khi gặp vấn đề y tế khẩn cấp.
- Hãy chắc chắn rằng tất cả các giáo viên và người chăm sóc trẻ – như người giữ trẻ, người lớn ở nhà bạn bè, nhân viên nhà trường, và huấn luyện viên – biết làm thế nào để xác định và xử lý các vấn đề về bệnh đái tháo đường. Cung cấp cho họ hướng dẫn bằng văn bản về việc phải làm trong trường hợp khẩn cấp.
Một khi bạn đã chuẩn bị cho mình, con bạn, và tất cả những người chăm sóc, bạn sẽ cảm thấy tự tin vì bất kỳ căn bệnh nào hoặc vấn đề của bệnh đái tháo đường đều sẽ được giải quyết một cách hiệu quả.