Thuốc trị tiểu đường Metformin: Cách dùng, liều dùng và lưu ý khi sử dụng

Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh tiểu đường. Do đó, người bệnh cần sử dụng thuốc cũng như kết hợp ăn uống và luyện tập cân bằng để kiểm soát đường huyết nhằm hạn chế các biến chứng có thể xảy ra. Trong đó, thuốc Metformin là một trong những lựa chọn phổ biến nhất hiện nay, được đánh giá cao về độ an toàn cũng như hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần nắm kỹ những thông tin liên quan đến thuốc Metformin do VNCare cung cấp dưới đây để sử dụng đúng và đầy đủ nhất.

1. Tổng quan về thuốc Metformin?

1.1 Thuốc Metformin là thuốc gì?

Thuốc Metformin 850mg là thuốc điều trị tiểu đường thuộc nhóm biguanide, đã được đưa vào sử dụng từ năm 1957 và vẫn được sử dụng rộng rãi đến nay. Thuốc được chỉ định dành cho bệnh nhân tiểu đường loại 2 dùng theo đường uống đơn lẻ hoặc kết hợp với các loại thuốc khác để tăng cường hiệu quả điều trị. 

Thuốc Metformin 850mg

Thuốc Metformin 850mg được đánh giá rất an toàn với cả những người không mắc bệnh tăng đường huyết. Do hoạt chất có trong thuốc không kích thích giải phóng insulin ở tế bào beta tuyến tụy cũng như không gây hạ đường huyết.

1.2 Thành phần, hàm lượng và dạng bào chế thuốc Metformin

Thành phần: Metformin hydrochloride 

Hàm lượng: Tùy theo dạng bào chế, thuốc Metformin có các hàm lượng sau:

• 500 mg
• 750 mg
• 850 mg
• 1000 mg

Dạng bào chế: Viên nén, viên nén bao phim, viên nén giải phóng chậm.

1.3 Chỉ định và chống chỉ định của thuốc trị tiểu đường

Chỉ định: Metformin được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

• Dùng điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 (không phụ thuộc insulin) khi không thể kiểm soát lượng đường huyết bằng chế độ ăn kiêng đơn thuần.
• Người bệnh không đáp ứng với với sulfonylurea, cần bổ sung thêm thuốc Metformin và giữ nguyên chế độ ăn kiêng.
• Thuốc cũng có thể gây ra giảm cân có lợi ở người bệnh béo phì nhờ sự kết hợp của insulin và thuốc Metformin ở bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin.

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Metformin

Chống chỉ định: Không dùng thuốc Metformin trong các trường hợp sau:

• Người có trạng thái dị hóa cấp tính, chấn thương, nhiễm khuẩn.
• Người bị suy giảm hoặc rối loạn chức năng thận, trụy tim, nhồi máu cơ tim cấp tính, nhiễm khuẩn huyết…
• Phụ nữ đang mang thai, cho con bú.
• Người bị suy dinh dưỡng, nghiện rượu.
• Người bị tăng đường huyết thể ceton acid, hoặc suy thận, rối loạn chức năng thận, bệnh tim mạch nặng, suy gan, bệnh hô hấp nặng, nhiễm khuẩn huyết, hoại thư…
• Dùng đồng thời với các thức uống có chứa ethanol, bao gồm cả rượu thuốc vì dễ xảy ra nguy cơ nhiễm acid lactic.

1.4 Tác dụng của thuốc điều trị đái tháo đường Metformin

Tác dụng của thuốc Metformin là gì? 

• Thuốc Metformin có tác dụng làm hạ mức đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường, tuy nhiên không ảnh hưởng đến người bình thường.
• Giảm biến chứng về các bệnh tim mạch, đột quỵ đối với người bệnh dùng trong thời gian dài.
• Giảm đề kháng insulin ở người bệnh, tăng cường vận chuyển glucose vào tế bào để tạo năng lượng, từ đó giảm lượng glucose trong máu.
• Giảm nguy cơ hạ đường huyết quá mức trong quá trình điều trị, có thể sử dụng cho trẻ em với liều lượng phù hợp.

1.5 Tác dụng phụ không mong muốn của thuốc trị bệnh tiểu đường Metformin

Mặc dù được đánh giá rất cao về tính an toàn và hiệu quả điều trị nhưng thuốc Metformin vẫn có thể gây ra những tác dụng phụ sau:

• Rối loạn dạ dày ruột: gây cảm giác đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn cho khoảng 10-15% bệnh nhân. Triệu chứng này có thể giảm đáng kể nếu dùng thuốc sau bữa ăn và tăng liều từ từ.
• Thiếu vitamin B12: Thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu vitamin B12 ở ruột non nhưng tình trạng này rất hiếm khi xảy ra.
• Các phản ứng dị ứng: sưng mặt, môi, phát ban…
• Nhiễm toan acid lactic: gây đau cơ, suy nhược, khó thở, chóng mặt, nhịp tim không ổn định, cảm giác lạnh tay chân. Nếu nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, đây là tình trạng vô cùng hiếm gặp.
• Dùng kéo dài đôi khi có thể gây chán ăn, đắng miệng, sụt cân…

2. Liều dùng và cách dùng thuốc Metformin

2.1 Liều dùng thuốc

2.1.1 Liều dùng thuốc Metformin cho người lớn:

Liều dùng thuốc Metformin cho người lớn

Đối với thuốc Metformin dạng giải phóng tức thời:

• Khởi trị: 500mg uống mỗi 12 giờ hoặc 850mg 1 lần/ngày trong bữa ăn; sau đó tăng dần 2 tuần một lần.
• Liều duy trì: 1500-2550mg/ngày, chia mỗi 8-12 giờ trong bữa ăn. Không được vượt quá 2500mg/ngày.

Đối với thuốc Metformin dạng giải phóng kéo dài:

• Khởi trị: 500-1000mg 1 lần/ngày. Tăng liều từ 500mg mỗi tuần.
• Liều duy trì: 2000mg/ngày, không vượt quá 2500mg/ngày.

2.1.2 Liều dùng thuốc Metformin cho trẻ em:

Đối với thuốc Metformin dạng giải phóng tức thời (cho trẻ từ 10-16 tuổi):

• Liều khởi trị: 500mg uống mỗi 12 giờ (2 lần/ngày)
• Tăng liều: chuẩn độ 500mg/tuần, không vượt quá 2000mg/ngày và phải chia làm nhiều lần.

Đối với thuốc Metformin dạng giải phóng tức thời (từ 17 tuổi trở lên):

• Liều khởi trị: 500mg uống mỗi 12 giờ hoặc thuốc Metformin 850mg uống 1 lần/ngày trong bữa ăn; tăng liều 2 tuần một lần.
• Liều duy trì: 1500-2550 mg/ngày, uống một lần mỗi 8-12 giờ trong bữa ăn. Không uống vượt quá 2550mg/ngày.

Hướng dẫn uống thuốc Metformin đúng cách

2.2 Cách dùng thuốc Metformin

• Uống thuốc trong bữa ăn hoặc sau khi ăn.
• Cần sử dụng đúng thời gian và liều lượng đã được hướng dẫn.

3. Tương tác thuốc

Theo thống kê, thuốc Metformin có thể tương tác với ít nhất 74 loại thuốc khác nhau. Do đó cần thông báo chi tiết với bác sĩ về tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng đang sử dụng để được hướng dẫn phù hợp. Một số tương tác đáng chú ý gồm:

Thuốc Metformin có tương tác với thuốc khác không? 

• Các loại thuốc cản quang có chứa iod dùng chung với thuốc Metformin có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan acid, gây độc thận. Do đó cần ngưng sử dụng thuốc trong vòng 48 giờ trước và sau khi tiêm hoặc thực hiện phẫu thuật gây mê.
• Một số loại thuốc có ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể, làm tăng chỉ số đường huyết như glucocorticoid, clorpromazina, progesteron liều cao…
• Các thuốc nhóm lợi tiểu, thuốc chống viêm không steroid, thuốc giảm huyết áp, thuốc kháng nấm và các chế phẩm có chứa cồn.

4. Lưu ý/ Thận trọng khi sử dụng thuốc chống đái tháo đường Metformin

4.1 Lưu ý khi sử dụng thuốc Metformin

Lưu ý khi sử dụng thuốc Metformin 

Lưu ý khi sử dụng thuốc Metformin

• Luôn sử dụng thuốc đúng liều và thời gian theo quy định.
• Nên uống trong bữa ăn để hạn chế các tác dụng phụ đối với đường tiêu hóa.
• Ngưng sử dụng thuốc Metformin khi chuẩn bị tiến hành phẫu thuật hoặc thực hiện các xét nghiệm như chụp X quang, chụp CT scan… do nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng thận.
• Không uống rượu bia hoặc các thức uống có cồn trong quá trình sử dụng thuốc vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan acid lactic.
• Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ, đầu óc không tỉnh táo… Do đó không dùng khi lái xe hoặc vận hành máy móc.

4.2 Thuốc Metformin có dùng được cho phụ nữ mang thai và cho con bú không?

Thuốc Metformin có thể đi vào sữa mẹ do đó, không được sử dụng khi đang cho con bú. Đối với phụ nữ mang thai, chưa có báo cáo nào về việc thuốc Metformin có thể ảnh hưởng đến thai kỳ. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có lựa chọn phù hợp nhất.

Thuốc trị tiểu đường Metformin 500mg

Mặc dù được đánh giá rất cao về mức độ an toàn khi điều trị lâu dài nhưng thuốc Metformin vẫn có những tác dụng phụ nguy hiểm nếu không sử dụng đúng cách. Do đó, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ liều lượng cũng như thời gian theo yêu cầu của bác sĩ. Ngoài ra, đừng quên thường xuyên theo dõi VNCare để cập nhật các thông tin sức khỏe mới nhất và tìm kiếm các địa chỉ phòng khám, bệnh viện, nhà thuốc, nha khoa… uy tín, chất lượng trên cả nước nhé!

Nguồn tham khảo:

Thuốc Metformin – https://www.healthdirect.gov.au/metformin

Cách dùng thuốc – https://www.webmd.com/drugs/2/drug-11285-7061/metformin-oral/metformin-oral/details

1. Thuốc Metformin uống khi nào? 

Nên uống metformin trong bữa ăn để tránh cảm giác kích ứng đường tiêu hóa. Nên uống thuốc hàng ngày, không gián đoạn, trong trường hợp chỉ cần dùng một liều duy nhất/ngày thì nên uống vào buổi sáng. Có thể sử dụng thuốc cho trẻ em trên 10 tuổi, đơn trị liệu hoặc kết hợp với insulin với liều tối đa 2000 mg mỗi ngày.

2. Thuốc Metformin có tốt không?

Hiện nay, metformin đang được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh tiểu đường. Thuốc rất an toàn với cả những người không có bệnh tăng đường huyết vì nó không có tác dụng kích thích giải phóng insulin ở tế bào beta tuyến tụy và không gây hạ đường huyết.

3. Thuốc Metformin có kê đơn không?

Nhóm thuốc Biguanide (Metformin) Thuốc metformin là loại thuốc uống có tác dụng kiểm soát đường huyết và không gây tăng cân. Thuốc thường được kê đơn cho những đối tượng thừa cân, béo phì, tuy nhiên hiệu quả của thuốc vẫn tương đương với những người không béo phì.