Covid-19

Tìm hiểu về vắc xin vector vi-rút phòng chống dịch COVID-19

Tổng quan về vắc xin vector vi rút

1. Vắc xin vector vi rút là gì?

Theo Liên minh Toàn cầu về Vắc xin và Tiêm chủng, vectơ vi rút sử dụng một loại vi rút an toàn – khác với loại vi rút mà vắc xin đang nhắm mục tiêu – để đưa những chỉ dẫn tạo miễn dịch vào tế bào cơ thể.

Theo phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Lê Minh Khôi (Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM), vectơ là một vi rút hoặc một loại vi khuẩn không gây bệnh có thể mang một đoạn gen của tác nhân gây bệnh để đưa vào tế bào người.

Hiểu nôm na, vectơ là một phương tiện vận chuyển vật chất di truyền của tác nhân gây bệnh để đưa vào tế bào người. Các vectơ này là những vi rút hoặc vi khuẩn không gây hại với người.

2. Cách thức hoạt động của vắc xin Vector

  • Vắc-xin dạy các tế bào của quý vị cách tạo ra các bản sao của protein gai. Nếu sau này quý vị nhiễm vi-rút thật, cơ thể quý vị sẽ nhận ra và biết cách chống lại vi-rút.
  • Khi vào tế bào người, các vectơ sẽ nhường lại vật chất di truyền đã được chọn lọc có chủ đích cho tế bào và tế bào sẽ sử dụng mã di truyền này để sản xuất kháng nguyên. Kháng nguyên này sẽ được cơ thể nhận diện và tạo nên đáp ứng miễn dịch chống vi rút gây bệnh.
  • Lấy ví dụ một cách dễ hiểu, vắc xin Covid-19 của AstraZeneca chứa một loại vi rút gây cảm lạnh thông thường đã được biến đổi gen nhằm tạo kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2.
  • Công nghệ vắc xin véctơ vi rút cũng được áp dụng để nghiên cứu, chế tạo vắc xin phòng bệnh Ebola.

3. Các lợi ích của việc tiêm vắc xin vector vi rút COVID-19

  • Vắc-xin véc-tơ vi-rút sử dụng một phiên bản điều chỉnh của một vi-rút khác (vectơ) để truyền hướng dẫn quan trọng đến các tế bào của chúng ta.
  • Lợi ích của vắc-xin véc-tơ vi-rút, tương tự như tất cả các loại vắc-xin, là những người đã chủng ngừa sẽ được bảo vệ mà không phải đối mặt với nguy cơ gặp các hậu quả nghiêm trọng vì nhiễm bệnh COVID-19.

4. Vắc xin vector vi rút khác gì với các loại vắc xin phòng chống COVID-19 khác?

Các loại vắc xin dựa trên vi rút vector khác với hầu hết các loại vắc xin thông thường ở chỗ chúng không thực sự chứa kháng nguyên, mà sử dụng chính tế bào của cơ thể để sản xuất chúng. 

Vắc xin được sản xuất bằng cách sử dụng một loại virus đã được biến đổi (vector) để vận chuyển mã di truyền cho kháng nguyên. Đối với vắc xin phòng virus Sars-Cov-2, mã di truyền là các protein gai trên bề mặt của virus. Khi vắc xin tiêm vào trong cơ thể, nó sẽ kích thích cơ thể tạo ra một lượng lớn kháng nguyên. Những kháng nguyên này sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch. 

Vắc-xin bắt chước những gì xảy ra trong quá trình lây nhiễm tự nhiên với một số mầm bệnh – đặc biệt là vi rút. Điều này có lợi thế là kích hoạt phản ứng miễn dịch tế bào mạnh mẽ của tế bào T cũng như sản xuất kháng thể của tế bào B.

5. Tác dụng phụ sau khi tiêm ngừa vắc xin vector COVID-19

Khi cơ thể của quý vị phản ứng với vắc-xin, đôi khi có thể gây ra mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, buồn nôn, nôn ói, hoặc sốt nhẹ. Đây là những dấu hiệu bình thường cho thấy vắc xin đang hoạt động. 

Tổng hợp một số câu hỏi liên quan đến việc tiêm ngừa Vắc xin COVID-19 vector

Cách thức sử dụng vector virus trong các đợt bùng phát dịch bệnh gần đây

Các nhà khoa học đã bắt đầu tạo ra vector vi-rút từ những năm 1970. Không chỉ được sử dụng trong các loại vắc-xin, véc-tơ vi-rút còn được nghiên cứu cho liệu pháp gen, để điều trị ung thư và nghiên cứu sinh học phân tử. 

Trong nhiều thập kỷ, hàng trăm nghiên cứu khoa học về vắc-xin vectơ vi-rút đã được thực hiện và công bố trên khắp thế giới. Một số loại vắc-xin gần đây mới được sử dụng để đối phó với tình trạng bùng phát Ebola đã sử dụng công nghệ vectơ vi-rút và nhiều nghiên cứu đã tập trung vào các vắc-xin véc-tơ vi-rút để đối phó với các bệnh truyền nhiễm khác như Zika, cúm và HIV.

Vắc xin vector vi rút này có hiệu quả không?

Tiêm vắc xin véctơ vi rút có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Tuy nhiên, nếu tế bào cơ thể từng tiếp xúc với vectơ có trong vắc xin trước đây, vắc xin có thể sẽ bị giảm hiệu quả. 

Quy trình sản xuất loại vắc xin này cũng tương đối phức tạp so với những loại vắc xin khác. AstraZeneca của châu Âu, Johnson & Johnson của Mỹ và Sputnik V của Nga là 3 loại vắc xin Covid-19 sử dụng công nghệ này.

Vắc xin vector vi rút này có an toàn không?

Vắc-xin véc-tơ vi-rút cho bệnh COVID-19 được duy trì với cùng tiêu chuẩn về tình hiệu quả và an toàn chặt chẽ như tất cả các loại vắc-xin khác tại Hoa Kỳ. Các vắc-xin COVID-19 duy nhất mà Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) sẽ cung cấp để sử dụng tại Hoa Kỳ (thông qua phê chuẩn hay cho phép sử dụng trong giai đoạn khẩn cấp) là những loại đáp ứng các tiêu chuẩn này.

Nguồn tham khảo: 

>> Tham khảo thêm:

adminHealth

Recent Posts

Máu báo thai là gì? Những điều bạn cần lưu ý

Nếu bạn gặp tình trạng xuất hiện máu không bình thường gần kỳ kinh nguyệt,…

6 giờ ago

Những dấu hiệu mang thai dễ nhận biết sau tuần đầu quan hệ

Sau tuần đầu tiên quan hệ, bạn cảm thấy cơ thể thay đổi nhiều. Đó…

7 giờ ago

Cách mua băng vệ sinh cho bạn gái chuẩn nhất

Khi bạn gái đến tuổi dậy thì, việc mua băng vệ sinh là một nhiệm…

2 tuần ago

Băng vệ sinh ban đêm dùng được bao lâu? Những điều chị em cần biết

Băng vệ sinh ban đêm là một sản phẩm quan trọng giúp các chị em…

2 tuần ago

Giá băng vệ sinh bao nhiêu tiền một gói?

Băng vệ sinh là sản phẩm không thể thiếu đối với phụ nữ trong thời…

2 tuần ago

Bỉm sơ sinh – Lựa chọn an toàn cho bé

Bỉm sơ sinh là sản phẩm thiết yếu cho bé trong những tháng đầu đời.…

4 tuần ago