Chảy máu mũi hay còn gọi là chảy máu cam hoặc tỵ nục. Đây là hiện tượng thường gặp khi máu chảy ra từ mũi của bạn do các mạch máu bên trong mũi bị tổn thương. Thông thường, máu chỉ chảy từ một bên mũi. Hầu hết mọi người đều có ít nhất một lần bị chảy máu mũi trong đời. Đa số các trường hợp, máu sẽ ngưng chảy khi bạn đè lên mũi, nhưng một số người có thể phải cần đến sự chăm sóc y tế.

Những ai thường mắc chảy máu mũi (chảy máu cam)?

Chảy máu mũi là một hiện tượng khá phổ biến. Hiện tượng này thường gặp ở trẻ em nhiều gấp hai lần so với người lớn, trong đó, bà bầu cũng có khả năng mắc phải tình trạng này. Trẻ có thể chảy máu cam trong khi ngủ. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.

Triệu chứng và dấu hiệu

Những dấu hiệu và triệu chứng của chảy máu mũi (chảy máu cam) là gì?

Các triệu chứng bao gồm chảy máu từ một hoặc hai bên mũi, máu cũng có thể chảy xuống thành sau họng gây khạc, ho hoặc nôn ra máu. Sau khi bị chảy một lượng khá nhiếu máu từ mũi, khi đi ngoài bạn có thể thấy phân màu đen hoặc màu hắc ín, điều đó có nghĩa là bạn đã nuốt vào một lượng lớn máu.

Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nên gọi bác sĩ nếu bạn:

Thấy máu phun mạnh ra từ mũi của bạn hay bạn nôn ra máu nhiều lần;
Đang bị tăng huyết áp hoặc có bệnh lý huyết học (ưa chảy máu, bệnh bạch cầu) có thể gây chảy máu mũi;
Đang dùng thuốc chống đông (warfarin);
Bạn bị sốt cao hơn 38,9°C, đặc biệt khi mũi bạn đã được nhét gòn hoặc đốt cầm máu;
Thấy chảy máu mũi nhiều hơn bạn nghĩ;
Bị khó thở;
Chảy máu không ngừng sau 30 phút kể cả khi đã đè mũi;
Xảy ra sau chấn thương, chẳng hạn như tai nạn xe hơi.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây ra chảy máu mũi (chảy máu cam) là gì?

Một chỗ vỡ mạch máu trong mũi, chẳng hạn như chấn thương (bị đánh vào mũi) có thể gây chảy máu mũi. Các nguyên nhân khác bao gồm chất hoá học, nhiễm trùng, bất thường mạch máu trong mũi và các bệnh lý như tăng huyết áp hay rối loạn đông máu. Nguyên nhân thường gặp nhất là mũi khô do hít không khí khô, đặc biệt vào mùa đông.

Nguy cơ mắc bệnh

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc chảy máu mũi (chảy máu cam)?

Có rất nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ chảy máu cam, bao gồm:

Khí hậu trong nhà nóng, khô: điều này là một yếu tố khởi phát chảy máu mũi khi dùng nhiệt để sưởi ấm trong mùa đô Không khí trong nhà nóng, khô làm cho niêm mạc mũi mỏng manh bị nứt và vỡ ra. Chảy máu mũi thường gặp khi giao mùa trước khi mô cơ thể kịp làm quen với sự thay đổi về độ ẩm.
Vẹo vách ngăn mũi: nếu vách ngăn giữa hai lỗ mũi bị lệch về một bên, dòng khí đi vào lỗ mũi sẽ không đồng đề Sự thay đổi không khí này làm cho niêm mạc vách mũi bên hẹp bị khô và nứt radẫn đến tăng nguy cơ chảy máu.
Cảm lạnh và dịứng: nhiễm trùng hô hấp và dị ứng gây viêm bên trong mũ Càng sung huyết nhiều thì mạch máu càng giãn ra, làm cho chúng dễ tổn thương hơn. Hỉ mũi mạnh để làm thông thoáng mũi cũng có thể làm cho mũi bắt đầu chảy máu hoặc chảy máu trở lại sau khi đã cầm máu.
Tiếp xúc hoá chất kích ứng: nguyên nhân hàng đầu là khói thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ độ Công nhân cũng có thể bị chảy máu mũi do phơi nhiễm nghề nghiệp với axit sulfuric, amoniac, xăng dầu hoặc các hoá chất kích ứng khác.
Bệnh lý: ví dụ như suy thận, giảm tiểu cầu, tăng huyết áp và rối loạn đông máu bẩm sinh (chẳng hạn như bệnh ưa chảy máu).
Nghiện rượu nặng: rượu ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của tiểu cầu trong máu và điều này làm tăng thời gian cần để máu đông lạ Rượu còn làm các mạch máu nông giãn ra, dễ bị chấn thương và chảy máu hơn.
Thuốc gây ảnh hưởng quá trình đông máu: chúng gồm các thuốc kê đơn như thuốc chống đông và thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin và ibuprofen (Aleve, Motrin và các thuốc khác)
Các thuốc vi lượng đồng căn và thực phẩm bổ sung: một số thực phẩm bổ sung có chứa các chất hoá học làm kéo dài thời gian chảy máu tương tự như thuốc chống đông kê đơ Một vài ví dụ là dashen, dong quai, feverfew, gừng, tỏi, ginko biloba, nhân sâm và vitamin E.

Điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những phương pháp nào dùng để điều trị chảy máu mũi (chảy máu cam)?

Phương pháp điều trị đầu tiên là đè trực tiếp vào mũi. Nắm chặt mũi giữa ngón cái và ngón rồi éo trong vòng 10 đến 30 phút cho đến khi ngừng chảy máu.

Đặt túi nước đá vào cổ hoặc sống mũi có thể giúp giảm chảy máu. Ngồi ngả về phía trước để máu chảy ra thay vì để máu chảy xuống họng để giúp ngăn ngừa nôn ra máu. Xịt mũi bằng nước muối và làm ẩm không khí có thể giảm tình trạng khô mũi.

Nếu tình trạng chảy máu nặng, bạn sẽ cần đến sự giúp đỡ của bác sĩ.

Đôi khi, bạn có thể cần nhét gạc vào mũi. Bác sĩ có thể đốt mạch máu bị vỡ để ngăn tinh trạng xuất huyết.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán chảy máu mũi (chảy máu cam)?

Ở người khoẻ mạnh, hầu hết trường hợp chảy máu cam nhẹ có thể được tự chẩn đoán và điều trị tại nhà.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên hỏi tiền căn bệnh lý, những thuốc bạn đang dùng và khám lâm sàng. Bạn có thể được làm xét nghiệm máu nếu chảy máu lượng lớn hoặc nghi ngờ nguyên nhân chảy máu mũi là do bệnh lý huyết học.

Phong cách sống và thói quen sinh hoạt

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của chảy máu mũi (chảy máu cam)?

Chảy máu mũi có thể được hạn chế nếu bạn:

Kiểm soát huyết áp của bạn;
Tránh dùng các chế phẩm có chứa aspirin nếu bạn hay bị chảy máu mũi;
Làm ẩm không khí trong nhà và tại nơi làm việc nếu có thể, đặt một ít thạchchứa petroleum vào trong lỗ mũi và dùng khăng quàng hoặc khẩu trang khi trời lạnh, khô. Xịt mũi bằng nước muối cũng có thể làm ngừng chảy máu do thời tiết khô;
Tránh các hoá chất, bụi hoặc mang khẩu trang. Bác sĩ có thể kê cho bạn steroid xịt mũi nếu bạn bị nhiễm trùng hoặc dị ứng;
Ngoài ra, bạn có thể cho trẻ hay chảy máu cam dùng một số thực phẩm thích hợp, đặc biệt là thực phẩm giàu vitamin C.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Định nghĩa

Chảy máu mũi (chảy máu cam) là bệnh gì?